Türkiye Covid-19 virüsünde alınan tedbirler kapsamında sayıların azalması ile Haziran ayı itibariyle normalleşme adımlarını arttı. Normalleşme adımlarının artması ile virüs bulaşan hasta sayısını düşmeye devam etmediği gibi bir miktar arttı. Hal böyle olunca da tedbirlere ne kadar uyum sağlayıp sağladığımız konusu yeniden konuşulur oldu dahası vaka sayılarının yüksek olduğu dönemlerde duymadığımız kadar çevremizde hastalığa yakalananları duyar olduk.
Bu hastalığa ilişkin ülkemizde gerekli tedbirler alındı ve iyi tedaviler uygulandı fakat hastalık neden azalma eğiliminde değil.Bu konuda çeşitli iddialar var , insanların tedbirlere uymayıp mesafe kurallarını ihmal ettiği ve yadırganacak toplu faaliyetlerde bulunduğu.
Özel sektörde kısmi bir az çalışma olsa da kamu kurumları baya baya sakinleşmişti. Toplu bulunulan mekanlar kapalıydı.Her yerin faaliyete geçmesi ve yaz ayı itibariyle insan sirkülasyonun hızla artmasına rağmen esasında vaka sayılarının aşırı artmadığından bahsedilebilir.
Gevşeme neden olmuştur bu konuda insanlar evde otururken algıdan kaynaklı devamlı el yıkayıp , kolonya sürülüyordu , markete korka korka gidiliyordu , uzun bir süre aslında insanların böyle yaşaması mümkün olmayıp esas hijyene şimdi ihtiyaç duyarken biraz tedbir yorgunu olduk.
Bence bilim kurulu ve yetkililer halkımıza önümüzdeki süreç ile ilgili sükunet içeren ama ihtimal dahilinde olan durumlardan bahsetmeliler ve kendimizi hazırlamalıyız.
Birincisi temmuz ayı sonuna denk gelen Kurban Bayramı , Kurban Bayramı’nı, Ramazan bayramı gibi evde geçirme imkanımız yok , öncesinde kurban alışverişi için bir insan sirkülasyonu olacak , Kurban Bayramı’nın birinci ve ikinci günü yoğun şekilde kesim olacak , bu kesim kaynaklı etlerin kasaplarca işlenmesi , temizlik vb gibi hizmetlerin aksamaması gerekiyor bu nedenle ne şehir içi ne şehir dışı insan hareketliliğini engelleme imkanı yok. E o zaman insanlara ne tavsiye edeceğiz. Gereksiz yoğunluğu azaltacak tedbirler almalıyız , mümkün mertebe ziyaretleşmenin de sınırlı sayıda kalması için tedbirler alınabilir , uyarılar yapılabilir.
Bu vaka sayılarından daha az vaka varken okullar tatilken bu sayılarla okulları nasıl açacağız.Çünkü okullarda mesafe şartını sağlamak güç , aynı sınıfta saatlerce vakit geçiren öğrenciler arası bulaşma olmaması imkansız , bu haliyle öğrenci ve öğretmenler eliyle bu hastalığın bir çok haneye taşınması mümkün . O zaman bu sayılarla eğitim nasıl devam edecek ?
Sağlık Bakanlığı , okulları kapatmayan ülkelerde ki durumumu esas alacak.
Okullar aralıklarla kapatılıp açılabilir mi ? Bu uygulamanın bir faydası olabilir mi ?
Okulların hiç açılmaması mümkün mü ?
Bir çok soru var , kanaatimce okulların uzun bir tatil devresine girmesi mümkün değil , hastalık bir şekilde yayılmaya devam ediyor . Bu konuda okullar ile ilgili tedbir artırmak çok zor esas alınması gereken öğrenciler ile riskli gruplar arasında teması azaltabilmek.
Bir diğer sorun herkes özel aracıyla okula gidemeyecek , toplu taşıma kullanımı ile okula giden öğrenciler için ne gibi tedbirler alınabilir.
Okullarda nasıl yemek yenecek vesaire.
Bazı tedbirler ve uygulamalar kaldırılarak daha uygulanabilir tedbirlere geçmemiz lazım.
Birincisi günlük vak’a sayısı açıklama uygulaması son bulmalıdır. Bunun yerine önlem ve bilinç artırıcı açıklamalara yer verilmeli.
Girişlerde ateş ölçme uygulaması kaldırılmalıdır çünkü herhangi bir kalibrasyonu olmayan bu cihazlar son derece gerçek dışı rakamlar verip kişilerin vücut sıcaklığını 33 derece filan ölçmektedirler çoğu zaman ve bir dostlar alışverişte görsün uygulamasına dönmüştür.
Bir diğer gereksiz uygulama camilere bireysel seccade ile gidilmesidir. Bu önleme de gerek yoktur , maske yeterli güvenliği sağlayabilecektir aksi halde buna benzer bir önlem başka bir yerde alınmamaktadır.
Kuaförler , restoranlar , kafeler daha fazla denetlenmelidir. Çünkü bu gibi yerlerde bilinçsiz bir mesafe kullanımı ihlali olabilmektedir.
Cenaze ve düğün gibi toplu organizasyonlar için kontrol görevlileri mutlaka olmalıdır çünkü bu tip kalabalıklarda mesafe kurallarını ihlal yaşanabilmektedir.
Ulaşım araçları yeniden planlanmalıdır , okul saatleri , mesai saatleri ayarlanabilmelidir , esnek olunmasında fayda vardır , bazı kurumlar saat 08:00 ‘de bazı kurumlar 09:00 ‘da bazı kurumlar saat 10:00 ‘da açılmasında herhangi bir sorun yoktur.
Kış aylarının gelmesi ile soğuğun vücut direncini düşürmesi ile grip ve soğuk algınlığı vakalarıda artacaktır , hastanelerde gereksiz bir yoğunluluk olmaması adına , ateşli hastalıklar konusunda bazı kamu binaları da ayrılmak suretiyle ciddiyet durumuna göre ön tarama ve tavsiye konusunda tıbbi başvuru buralara yapılmalıdır.Ciddi vakalar veya ağır belirtiler gösteren kişiler hastanelere sevk edilmelidir.
Defalarca ifade ettim Umumi Hıfzıssıha Kanunu değişmelidir , bir çok tedbirin hukuki alt yapısı bulunmamaktadır. Bu konuda yetki , görev , tedbir ve ceza hususunda gerekli çalışmalar yapılmalıdır.
Tabii birde tıbbi tartışmalar ve gelişmeler oluyor , virüsün etkisi , aşı ve ilaç çalışmaları vb tabii o konuda bir uzmanlığımız olmadığı için yorum yapmamız mümkün değil.
Süreç itibariyle komplo teorisyenlerini haklı çıkartacak herhangi bir gelişme yok , tavsiye edilen temizlik , tedbir , mesafe ve maske gibi önlemler bu önlemlere ciddiyetle uymak gerekiyor , tabii mantıksız önlemlerle insanları sıkmamakta gerekiyor.
Normalleşme sürecine geçmiş olmakla birlikte bence başka bir sürece daha geçip ilerisi için daha anlaşılır ve uygulanabilir açıklamalar , tedbirler gerekiyor. 06.07.2020
Mehmet Emin BAŞALP